نیزه ماهیان خلیج فارس و دریای عمان

بدن این ماهیان دراز و کم و بیش از دو پهلو فشرده‌است. آرواره بالا درازتر شده است و به صورت یک نیزه دراز درآمده است که مقطع عرضی گرد دارد. دهان قابل بیرون زدن نیست و دندان‌های ظریف و سوهان مانند در هر دو آرواره وجود دارد. منفذ آبششی وسیع و غشاهای آبششی به هم ملحق شده‌اند، اما از ناحیه گلو آزاد هستند. هیچ خاری بر روی کمان‌های آبششی وجود ندارد و رشته‌های آبششی شبکه مانند هستند. دو باله پشتی دارند که نزدیک یکدیگر قرار گرفته‌اند، باله پشتی اول بسیار بزرگ‌تر از باله دوم است و حالت بادبانی دارد. دو باله مخرجی نیز دارند، باله مخرجی دوم از باله اول کوچک‌تر است و از اندازه و شکل به باله پشتی دوم شباهت دارد.

باله پشتی و مخرجی اول می‌توانند به سمت عقب برگردندو در داخل شیارهایی قرار گیرند. باله‌های سینه‌ای داسی شکل هستند، باله‌های لگنی شامل یک یا دو شعاع هستند که به یک خار ملحق شده‌اند. باله دمی بزرگ، قوی و دو شاخه‌است که یک زوج کیل در هر طرف در مجاورت قاعده آن دیده می‌شود. یک بریدگی کوچک کم عمق بر روی نیم رخ‌های بالایی و پایینی ساقه دمی وجود دارد. خط جانبی همواره به خوبی مشخص است (به استثنای نمونه‌های بزرگ گونه‌های ماکایرا نیگریکانس و ماکایرا ایندیکا). بدن این ماهیان توسط فلس‌های کم و بیش فرورفته، باریک و نوک دار پوشیده شده‌است.

پشت و قسمت فوقانی پهلوها آبی (گاهی اوقات تیره)، قسمت تحتانی پهلوها و شکم سفید متمایل به نقره‌ای است. در بعضی از گونه‌ها نقاطی که به صورت افقی در یک ردیف قرار گرفته‌اند یا خطوط طولی بر روی بدن یا نقاط سیاه بر روی غشای اولین باله مشاهده می‌شود. این ماهیان اساساً در دریاهای گرم و معمولاً در لایه‌های فوقانی آب در بالای لایه ترموکلادین به سر می‌برند، اما در خلال ماه‌های تابستان اجتماعاتی از ماهیان کوچک را تعقیب کرده و به نواحی معتدل وارد می‌شوند.

از آنجا که آن‌ها جزء بزرگ‌ترین و سریع‌ترین ماهیان اقیانوس‌ها هستند، لذا مهاجرت‌های قابل ملاحظه و گاهی اوقات مهاجرت‌های بین اقیانوسی انجام می‌دهند. همهٔ نیزه ماهیان در سراسر جهان از اهمیت تجاری برخوردار هستند .

تغذیه :
نیزه ماهی ها عمدتا” روزها از سطح تا عمق 550 مترتغذیه می کنند و گاها” شبها هنگامی که در جستجوی ماهی های کوچکترهستند به آبهای سطحی و نزدیک سطح هم سر می زنند. آنها بیشتر از ماهی های دریایی و گاهی اوقات ماهی مرکب و سایر سفالوپودها تغذیه می کنند. نیزه ماهیهای نوزاد بصورت لارو هستند و از زئوپلانکتون ها از جمله لاروهای دیگر ماهی تغذیه می کند و بزرگسالان از طیف وسیعی از ماهیان پلاژیک مانند ماهی خال مخالی ، باراکودیناس ، هاک نقره ای ، ماهی سنگی ، شاه ماهی ، فانوس ماهی ، ، ماهی مرکب و سخت پوستان پلاژیک تغذیه می کنند.

زیستگاه :

نیزه ماهی می تواند در طیف وسیعی از زیستگاه ها از سطح تا آب های عمیق دریاهای معتدل و گرمسیری ساکن شود. توزیع آنها می تواند به عنوان جهانی توصیف شود با توجه به اینکه در اقیانوس های هند ، اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس یافت می شوند. این ماهی در آب‌های خلیج فارس کم و به ندرت مشاهده شده و بیشتر وارد دریای عمان میشود.

تولید مثل :
ماده ها از نرها بزرگتر هستند و ماده های بزرگ می توانند تخمک بیشتری نسبت به ماده های کوچک حمل کنند و بین 1 میلیون تا 29 میلیون تخمک در این گونه ها ثبت شده است. آنها در سن 4 تا 5 سالگی به بلوغ می رسند و اعتقاد بر این است که حداکثر سن حداقل 8 سال است. و در شمال اقیانوس آرام ، تخم ریزی بطور عمده در آب گرمتر از 24 درجه سانتیگراد (75 درجه فارنهایت) در بهار و تابستان ، و در تمام طول سال در استوا استوایی اتفاق می افتد. در اقیانوس اطلس شمالی ، تخم ریزی از دریای سارگاسو شناخته می شود ، و در آب گرمتر از 23 درجه سانتیگراد (73 درجه فارنهایت) و عمق کمتر از 75 متر (246 فوت) است. ابعاد تخم های دریایی 1.6-1.8 میلی متر (0.063-0.071 در قطر) و 2.5 روز پس از لقاح ، رشد جنینی اتفاق می افتد. لاروهای زنده در هنگام تولد 4 میلی متر (0.16 اینچ) طول دارند. زمانی که لاروها به طول 1 سانتی متر (0.4 اینچ) می رسند در دسته ها ماهیها در دریا بخوبی مشهود هستند.

بهترین روش صید ورزشی :

اسپینینگ، لیفتینگ و ترولینگ .

بهترین طعمه ها برای صید :

ساردین ، کرفه ، سیمک و حشینه، ماهی مرکب (خساک)، میگو و خرچنگ.

بهترین زمان صید ورزشی :

بهترین فصل صید اواخراردیبهشت ماه تا اواسط آبان ماه و اواخر بهمن ماه تا اوایل فروردین ماه می باشد .

پراکنش در ایران :

در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان، سه جنس از نیزه ماهیان گزارش شده است.

1. Istiompax : نیزه‌ ماهی‌ها

2. Istiophorus : بادبان ‌ماهی ها

3. Kajikia : سفید راه‌ راه‌ ها