مکانهای ماهیگیری استان آذربایجان شرقی

رودخانه ارس (آرازچای)

آراز چایی یا رود ارس با طول ۱۰۷۲ كیلومتر پر آب ترین رود آذربایجان شرقی، غربی و استان اردبیل به شمار می رود، رودخانه آراز از بلندی‌ها و ارتفاعات ترکیه سرچشمه گرفته و در کوه‌های مین‌گل‌داغ و بینگول که در منطقه آناتولی قرار دارد متولد می‌شود.این رود به علت قرار گرفتن در آذربایجان از دوران کهن اهمیت سوق الجیشی و تجاری داشته و یکی از مهمترین رودهای مرزی ایران است. ارس با جاری شدن از ارتفاعات آناتولی به مسیر خود ادامه می‌دهد تا اینکه در مرز ترکیه با ارمنستان رود آرپا به آن می‌ریزد. ارس در نهایت و با طی کردن مسیری طولانی در جمهوری آذربایجان به رود کورا می‌پیوندد و در نهایت به آب دریاچه خزر می‌ریزد.
میزان آبدهی سالانه ارس ۵۷۰۰ میلیون متر مكعب می باشد و حداكثر دبی سریز ها ۳۵۰۰ متر مكعب تخلیه در ثانیه و حجم آب كنترل شده سالانه ۱۵۰۰ میلیون متر مكعب و در حدود ۷۲ هزار هكتار از سطح اراضی پارس آباد مغان را سیراب می كند.

این رودخانه از لحاظ تنوع گونه ها و جمعیت آبزیان غنی ترین رودخانه ایران محسوب می شود که این غنا بدلیل واقع شدن در منطقه صفر مرزی و محدودیتهای صید شیلاتی حاصل شده است. علاقمندان به ماهیگیری ورزشی میتوانند در برخی مناطق (حد فاصل شهرجلفا تا سد ارس) حاشیه رود ارس با کسب مجوز و نظارت مرزبانی طبق محدوده زمانی (بعد از طلوع و قبل از غروب آفتاب)به صید ورزشی بپردازند.

21 گونه ماهی از خانواده های مختلف در آراز چای زندگی میکنند . ماهیهای که قابل صید ورزشی هستند عبارتند از:

ماهی اسبله،سوف، زردپر،سس ماهی لب کلفت،کپور،ماش، سیاه ماهی،مغارچین ، کاراس،کلمه، سیم برگ، گاو ماهی ،سیم، کولمه، شاه کولی، تیزه کولی،ماهی سفید رودخانه، آمور و بصورت محدود ازون برون و قزل آلای رنگین کمان.

دریاچه سد ارس

دریاچه سد ارس یک دریاچه مصنوعی در ۴۰ کیلومتری شهرستان جلفا واقع در شمال غربی ایران است که بین دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان پشت سد ارس واقع شده‌ است. مخزن دریاچه به طول ۵۲ کیلومتر، دارای عمق متوسط ۲۰ متر، مساحتی حدود ۱۴۵ کیلومتر مربع و حجم کل آن ۱۲۵۴ میلیون مترمکعب است.

این سد با برخورداری از گونه های متنوع ماهی یکی از بهترین مکانهای ماهیگیری کشور بشمار می رود که هر ساله میزبان عده ای کثیر از شیفتگان این حرفه ورزشی است.

راه دسترسی به سد ارس

از شهر جلفا به‌ طرف کلیسای سنت استپانوس، کمی مانده به کلیسا دو مسیر می‌شود که یکی به‌طرف کلیسا می‌رود و دیگری به‌طرف تفرجگاه ساحلی سد ارس. عبور از جاده‌های بسیار زیبای مرزی که یک طرفشان رود ارس و طرف دیگرشان کوه‌های زیبا قرار دارد، رسیدن به این تفرجگاه را بسیار لذت‌بخش می‌کند.

19 گونه ماهی از 7 خانواده مختلف در سد زندگی میکنند . ماهیهای که قابل صید ورزشی هستند عبارتند از:

ماهی اسبله،سوف،سس ماهی لب کلفت،کپور،ماش، گاو ماهی،مغارچین ، کاراس،کلمه، سیم برگ، سیم، کولمه، شاه کولی، تیزه کولی، آمور و بصورت محدود ازون برون و قزل آلای رنگین کمان.

21 گونه ماهی از خانواده های مختلف در آراز چای زندگی میکنند . ماهیهای که قابل صید ورزشی هستند عبارتند از:

سد خداآفرین

سد مخزنی خداآفرين در شمال استان آذربايجان شرقي- 260 كيلومتري شمال شرقي تبريز- در 196 كيلومتري پايين دست سد ارس – روي رودخانه مرزي ارس واقع شده و مشترك بين كشور جمهوري اسلامي ايران و كشور جمهوري آذربايجان مي‌باشد.

سد مخزني خداآفرين با هدف ذخيره‌سازي آب به منظور مصارف آبياري، كنترل سيلاب‌هاي رودخانه ارس و توليد برق احداث شده است. اين سد مخزني با حجم مخزن حدود 612/1 ميليارد مترمكعب قادر خواهد بود حدود 2 ميليارد مترمكعب آب خروجي از سد ارس و حوضه‌ مياني را تنظيم نمايد. بدنه سد خاكي با هسته رسي با ارتفاع 64 متر از پي مي‌باشد و براي تخليه سيلاب سرريز آزاد نعل اسبي شكل با ظرفيت تخليه 1500 مترمكعب در ثانيه در نظر گرفته شده است.

این سد با برخورداری از گونه های متنوع ماهی یکی از بهترین مکانهای ماهیگیری کشور بشمار می رود ولی با توجه به محدودیتهای امنیتی متاسفانه بستر برای ماهیگیری ورزشی همانند سد ارس محیا نشده است و فقط با کسب مجوزهای خاص و نظارت مرزبانی بصورت محدود می توان در این مکان ماهیگیری کرد.

17 گونه ماهی از از 7 خانواده در سد خدا فرین شناسایی شده اند که اکثرا در سد ارس نیز مشاهده میشوند. ماهیهای که قابل صید ورزشی هستند عبارتند از:

ماهی اسبله،سوف،سس ماهی لب کلفت،کپور،ماش، گاو ماهی،مغارچین ، کاراس،کلمه، سیم برگ، سیم، کولمه، شاه کولی، تیزه کولی.

سد ستارخان اهر

سد ستارخان اهر در ۱۵ کیلومتری غرب شهر اهر، در استان آذربایجان شرقی قرار دارد و روی رودخانه‌ اهرچای احداث شده است. این سد علاوه بر تأمین آب شرب شهرستان اهر، ظرفیت آبیاری بیش از ۱۲ هزار هکتار از اراضی پایین دست خود را دارد.

این سد با برخورداری ازاکوسیستم وتنوع آبزیان مطلوب سالهاست مورد توجه ماهیگیران ورزشی کشور می باشد. همچنین در این سد استفاده از قایقهای بادی ماهیگیری با موتور برقی تحت مجوز اداره محیط زیست بلامنع است.

در سد ستارخان اهر می توانید ماهیهایی از جمله ماهی سوف ودر سالهای اخیر اردک ماهی، ماهی کپورو ماهی سفید دهان گشاد صید کنید.

سد ورزقان( سد زرآباد)

سد زرآباد در 3 کیلومتری ورزقان قرار داشته ومساحت اراضی پایاب آن ۲۰۰ هکتار است.این سد از نوع خاکی با هسته رسی است و حجم مخزن آن به طور معمول 2 میلیون مترمکعب است. در سد ورزقان می توانید با پرداخت هزینه به پیمانکار سد مجوز صید ورزشی اخذ کنید.

این سد با برخورداری از پوشش گیاهی و چشمه های موجود در بستر اکوسیستم مناسبی برای ماهی کپور فراهم ساخته است که سالهاست مورد توجه ماهیگیران ورزشی منطقه بوده و برای علاقمندان به صید کپورهای ترفه ای بسیار ایده آل است.

همچنین ماهی شاه کولی ، ماهی فیتوفاگ و بیگ هد هم در این سد قابل صید هستند.

سد علویان مراغه

سد علویان در ۳ کیلومتری شمال شهر مراغه و در نزدیکی روستای علویان و بر روی رودخانه صوفی‌چای احداث شده‌است و آب آشامیدنی شهرستان‌های مراغه، میاندوآب، بناب، عجب‌شیر و ملکان را تأمین می‌کند.

سد علویان از نوع سدهای خاکی است و هستهٔ آن رسی می‌باشد. عملیات احداث این سد از سال ۱۳۶۹ آغاز شده و در سال ۱۳۷۴ به بهره‌برداری رسیده‌است.طول تاج سد علویان ۹۳۵ متر، عرض آن ۱۰ متر است و ظرفیت گنجایش آن ۶۰ میلیون مترمکعب می‌باشد.

در این سد سه گونه ماهی سوف، کپورو مغارچین قابل صید است و بندرت ماهی قزل آلای رنگین کمان هم مشاهده شده است.

سد آیدوغموش میانه

سد آیدوغموش در فاصله تقریبی ۲۵ کیلومتر در جنوب غربی شهرستان میانه در استان آذربایجان شرقی و شمال غربی ایران قرار دارد. این سد از جریان سطحی رودخانه آیدوغموش که از شاخه های اصلی رودخانه قزل اوزن می باشد با انگیزه بهره گیری از آبهای سطحی ، طراحی شده است. رودخانه قزل اوزن درادامه مسیر خود به رودخانه سفید رود که به دریای خزر می ریزد، می پیوندد.

این سد به عنوان یکی از پتانسیلهای ایده آل برای ماهیگیری ورزشی در منطقه مطرح است و ماهیهای ساکن در آن عبارتند از: ماهی کپور طلایی ، ماهی آمور ، ماهی سفید دهان گشاد (به گویش محلی خانم جانی) و ماهی فیتوفاگ و بیگ هد.

سد سهند هشترود (قرنقو)

سد سهند یکی از بزرگترین سدهای خاکی کشور است که حدود یک هزار و ۶۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و طول و عرض تاج آن به ترتیب ۴۵۰ و ۱۰ متر می باشد. سد سهند در ۲۶ کیلومتری جنوب غربی شهرستان هشترود برروی رودخانه قرنقوچای از سرشاخه های رودخانه قزل اوزن در حوضه آبریز دریای خزر در سال ۱۳۷۵ احداث شده است.

این سد با برخورداری ازاکوسیستم وتنوع آبزیان مطلوب سالهاست مورد توجه ماهیگیران ورزشی کشور می باشد.حضور کپورهای ترفه ای در این سد بر میزان جذابیت و هیجان ماهیگیری افزوده است و یکی از ایده آلترین گزینه ها برای ثبت رکورد در کشور ما بشمار می رود.

در سد سهند هشترود می توانید ماهیهایی از جمله ماهی کپور، سفید دهان گشاد(به وفور) ، سیاه ماهی، سس ماهی ، مغارچین ودر سالهای اخیر اردک ماهی صید کنید.

سد نهند تبریز

سد نهند در فاصله 43 کیلومتری شمال شهر تبریز، در نزدیکی روستای تازه کند قرار دارد. این سد با هدف تأمین قسمتی ازآب شهر تبریز (حدود 1 متر مکعب بر ثانیه) بر روی رودخانه نهند که یکی از شاخه های اصلی رودخانه آجی چای محسوب میشود احداث شده است. سد نهند، از نوع خاکی با هسته رسی مرکزی و حداکثر ارتفاع 35 متربوده و طول تاج سد، 730 متر وعرض آن 8 متر است.

سد امند تبریز

سد اَمَّند، در 15 کیومتری شمال غربی شهر تبریز و در نزدیکی روستای امند از توابع صوفیان واقع شده است. طبیعت بسیار زیبای این منطقه و نزدیکی آن به شهر تبریز از پتانسیل های گردشگری منطقه محسوب میشود. دهکده سلامت و تفرجگاه گردشگری سد امند به عنوان منطقه نمونه گردشگری در زمینی به وسعت بیش از ۸۰ هکتار با نظارت سازمان جهاد کشاورزی استان و با همکاری و سرمایه ‌گذاری بخش خصوصی در ساحل دریاچه این سد اجرا شده است.
ویلاهای اقامتی در محوطه اطراف رودخانه، هتل پنج ستاره، کافی شاپ های سنتی و مدرن، رستوران و دهکده سنتی عشایری با آلاچیق های ساخته شده به سبک عشایر که به ارائه غذاهای سنتی و بومی آذربایجان شرقی می ‌پردازد، از امکانات رفاهی – اقامتی این منطقه هستند.
ورزشهای آبی از جمله اسکی روی آب، جت اسکی و قایقرانی در مجتمع گردشگری سد امند بسیار مورد توجه گردشگران واقع شده است و همچنین با کسب مجوز می توانید در ساحل دریاچه ماهیگیری کنید.

در سد امند می توانید ماهیهایی از جمله ماهی کپور، ماهی سوف و قزل آلای رنگین کمان صید کنید.

سد زنوز مرند

سد زنوز روی رودخانه زنوز چای و به فاصله 24 کیلومتری شمال شرقی شهرستان مرند قرار دارد و یکی از مناطق زیبای آذربایجان شرقی به شمار می آید و گنجایش ۶ میلیون مترمکعب آب دارد . نــوع سد سنگریزه ای با هسته مرکزی رسی
و ارتفاع سد ۵۹ متر از روی بستر و ۶۰ متر از پی می باشد.

در سد زنوز می توانید ماهیهایی از جمله ماهی کپور و قزل آلای رنگین کمان صید کنید.

سد ینگجه آذرشهر

این سد زیبا درشهرستان آذرشهر در۶۰ کیلومتری جنوب غرب تبریز در ارتفاع ۱۴۶۸ متری از سطح دریا و در روستای تاجینه قشلاق واقع شده است. طول تاج سد ینگجه ۳۵۰ متر، ارتفاع از پی ۱۸متر و ظرفیت گنجایش آن ۵۰/ ۲میلیون مترمکعب می‌باشد.

در سد ینگجه می توانید ماهیهایی از جمله ماهی کپور ،آمور و سیاه ماهی صید کنید.

سد قلعه چای عجب شیر

سد قلعه چای در۲۰ کیلومتری شهرستان عجب شیر بر روی شاخه اصلی رودخانه قلعه چای واقع شده که در آذرماه ۸۷ به بهره‌برداری رسیده است. این سد، از نوع خاکی با هسته ناتراوای رسی است که طول تاج آن، ۳۳۶ متر، عرض تاج، ۱۰ متر و ارتفاع آن از پی، ۸۵ متر، طول دریاچه سد، ۳/۵ کیلومتر می باشد.

در سد قلعه چای می توانید ماهیهایی از جمله ماهی کپور ،آمور ، سیاه ماهی و سس ماهی صید کنید.

سد اردلان سراب

این سد در ۳۴کیلومتری شمال غربی شهرستان سراب و ۵‌کیلومتری جنوب شرقی مهربان قرار دارد. این سد خاکی بر روی رودخانۀ آلان‌چای ساخته شده است. ارتفاع دیوارۀ آن از پی ۱۹ متر، طول تاج آن ۶۰۰ متر، و گنجایش مخزن آن ۶میلیون متر مکعب است.

در سد اردلان می توانید با پرداخت هزینه به پیمانکار سد ماهیهایی از جمله ماهی کپور و فیتوفاگ صید کنید.

سد الخلج بستان آباد

این سد در۲۰ کیلومتری شهر بستان آباد به سمت میانه درجوار روستای الخلج و در مسیر رود خانه شهرچای احداث شده است.

ارتفاع دیوارۀ آن از پی ۲۲ متر، طول تاج آن ۱۹۵ متر، و گنجایش مخزن آن ۵۰/ ۲میلیون متر مکعب است.

در سد الخلج می توانید ماهیهایی از جمله ماهی کپور ،آمور و ماهی سوف صید کنید.

سد وحدت کردکندی

این سد در 20کیلومتری شمال بستان آباد و روی رودخانه اوجانچای واقع شده و هدف از تاسیس آن تامین آب کشاورزی مناطقه میباشد.نوع سد خاکی با هسته رسی و طول تاج 215 متر و ارتفاع از پی 17.5 متر و ارتفاع از بستر 15 متر حجم مفید سد 5.8 میلیون بوده و در سال1382 به بهره وری رسیده است.

این سد تا پایان سال 1389 یکی از بهترین سدها برای صید ماهی کپور و آمور در منطقه بشمار میرفت ولی متاسفانه با واگذاری امتیاز بهره وری به بخش خصوصی طی سالهای اخیر دیگر خبری از صید ماهیهای بالای 2 کیلو نیست!

در سد وحدت می توانید ماهیهایی از جمله ماهی کپور ،آمور و شیشه ماهی صید کنید.

سد ملک کیان تبریز

این سد ۱۰ کیلومتری شرق تبریزبه سمت اهر درجوار روستای ملک کیان و در مسیر رود خانه سعید آباد در سال ۱۳۷۹ احداث شده است.ارتفاع دیوارۀ آن از پی ۲۵ متر، طول تاج آن ۲۳۹ متر، و گنجایش مخزن آن ۸/۸ میلیون متر مکعب است.

در سد وحدت می توانید ماهیهایی از جمله ماهی کپور و آمور و کاراس صید کنید. همچنین این سد دارای تراکم بالایی از شاه میگو یا خرچنگ دم دراز آب شیرین است.

سد آونلیق میانه

این سد در۱۶ کیلومتری شمال میانه درجوار روستای آونلیق و در مسیر رود خانه تیرچای در سال ۱۳۷۷ احداث شده است.ارتفاع دیوارۀ آن از پی۳۱متر، طول تاج آن۲۷۰متر، و گنجایش مخزن آن ۴/۲ میلیون متر مکعب است. درسد آونلیق می توانید با پرداخت هزینه به پیمانکار سد مجوز صید ورزشی اخذ کنید.

در سد آونلیق می توانید ماهیهایی از جمله ماهی کپور و آمور و سوف صید کنید.

سد فاضل گلی سراب

از طریق جاده روستای چیچک لو سراب و همچنین روستای دامنجان سراب در دامنه های شمالی و روستا های ورزقان و کلهر در دامنه جنوبی با طی مسافتی کم به فاضل گولی میرسیم که چمن زاریست با مساحت بالای ۳۰۰ هکتار که طبیعتی بسیار عالی و مفرح دارد احداث سد دامنجان و در یاچه زیبای آن هر بیننده ای را مبهوت می نماید.

این سد در دامنه کوه بزقوش و در مسیر آبراهه فاضل گلیدر سال ۱۳۶۴ احداث شده است.ارتفاع دیوارۀ آن از پی ۱۵متر، طول تاج آن ۷۰متر، و گنجایش مخزن آن ۲ میلیون متر مکعب است. درسد آونلیق می توانید با پرداخت هزینه به پیمانکار سد مجوز صید ورزشی اخذ کنید.

در سد فاضل گلی می توانید ماهیهایی از جمله سیاه ماهی و سس ماهی بومی خود دریاچه را صید کنید.

سد پارام هریس

مخزن سد پارام در فاصله 20 كيلومتري جنوب غربي شهر هريس در استان آذربايجان شرقي و در 1700 متري بالا دست روستاي پارام و در مسیر پارم چای واقع شده است. هدف از ساخت سد ذخيره سازي جريانات رودخانه هريس و استفاده از آب ذخيره شده جهت آبياري اراضي مزروعي محدوده طرح مي باشد. ارتفاع دیوارۀ آن از پی۳۴متر، طول تاج آن ۴۲۲متر، و گنجایش مخزن آن ۶/ ۳ میلیون متر مکعب است.

درسد پارام می توانید ماهیهایی از جمله ماهی کپور و فیتوفاگ را صید کنید.

سد ملایعقوب سراب

سد خاکی ملایعقوب در ۱۹ کیلومتری جنوب شرقی سراب در ارتفاع ۱۷۰۰ متری و درمنطقه دهستان ملایعقوب و در مسیر وانق چای واقع شده است. ارتفاع دیوارۀ آن از پی ۱۲ متر، طول تاج آن ۳۸۰ متر، و گنجایش مخزن آن ۵ / ۳ میلیون متر مکعب است.

درسد ملایعقوب می توانید ماهیهایی از جمله ماهی قزل آلای رنگین کمان وکپور را صید کنید.

رودخانه صوفی چای مراغه

رودخانه صوفی چای که با نام رودخانه گپی‌ چای نیز شناخته می‌شود، با ۷۰ کیلومتر طول، از دامنه‌های غربی کوه سهند سرچشمه می‌گیرد. با عبور از غرب شهر مراغه و جنوب شهر بناب، این رود ۱۲ هکتار از باغ‌ها و زمین‌های زراعی را در مسیر خود آبیاری می‌کند و سرانجام به دریاچه ارومیه می‌ریزد. سد علویان روی این رود ساخته شده است و در فاصله سه کیلومتری از مراغه قرار دارد.

بالادست رودخانه صوفی چای بعنوان زیستگاه ماهی قزل آلای خال قرمز تحت حفاظت قرار دارد و حتی ماهیگیری ورزشی هم دراین منطقه ممنوع است، ولی در پایین دست رودخانه و در طول مسیری که رودخانه در شهر مراغه جاری است امکان ماهیگیری وجود دارد. در این رودخانه می توانید ماهیهایی از جمله ماهی قزل آلای رنگین کمان ،مغارچین ، کولمه ، تیزه کولی و کپور را صید کنید.

رودخانه قزل اوزن

قزل اوزن را می توان در میان طولانی ترین رودخانه های ایران قرار دارد که از ارتفاعات چهل چشمه دهستان سارال بخش دیواندره شهرستان سنندج سرچشمه می گیرد و پس از طی کردن مسیری پر پیچ و خم و عبور از استان های کردستان، زنجان، آذربایجان شرقی و اردبیل در لاهیجان گیلان در نزدیکی حسن کیاده به دریای خزر می ریزید.

اگر بخواهیم در این رودخانه به ماهی گیری بپردازیم ماهی هایی چون ماهی کپور، اسبله ، زردپر ،سفید رودخانه ، سیاه ماهی، خیاطه ماهی و سس ماهی از گزینه های موجود هستند.

رودخانه قرانقو چای

رودخانهٔ قرانقو یکی از پرآب‌ترین و مهم‌ترین شعبات رود قزل‌اوزن است که از کوه‌های مرکزی و شرقی کوهستان سهند و کوه‌های اربت‌داغ، آغ‌داغ و هرم‌داغ سرچشمه می‌گیرد و در مسیر غربی – شرقی به سوی شهرستان هشترود و میانه جریان می‌یابد. برف سنگین کوهستان سهند بزرگ‌ترین منبع آب رودخانهٔ قرانقو است.

قرانقو چای حدفاصل بین شهرستان هشترود و چاراویماق است. درهٔ عمیقی که قرانقوچای در آن جاری است به نام دربند ضحاک معروف است. در این رودخانه ماهی قزل‌آلا ی رنگین کمان ،سیاه ماهی ، سس ماهی و ماهی سفید دهان گشاد و رودخانه ای قابل صید هستند.